Առողջապահության լրատու 1.2011
Կորոնար ստենտների անգիոպլաստիկան և իմպլանտացիան
![Կորոնար ստենտների անգիոպլաստիկան և իմպլանտացիան Կորոնար ստենտների անգիոպլաստիկան և իմպլանտացիան](up/article/big/file_18908_1385566.jpg)
Սրտի անոթների աթերոսկլերոզի պատճառով առաջացած կրծքահեղձուկի (ստենոկարդիա) բուժման երկու հիմնական մեթոդ գոյություն ունի` դեղորայքային և ինվազիվ (սրտի զարկերակների նեղացած լուսանցքի բացում կամ շունտավորում): Որոշակի դեպքերում բուժումը կարող է կանգնեցնել հիվանդության զարգացման ընթացքը, բնականաբար, երկարացնել կյանքը:
Բուժման ինվազիվ մեթոդներից մեկը անգիոպլաստիկան է:
Անգիոպլաստիկան, որ հայտնի է նաև որպես տրանսլյումինալ կորոնար միջամտություն, բուժգործողություն է, որի ժամանակ կիրառվում է ճկուն պլաստիկ կաթետեր, որի ծայրին փքված բալոն կա ամրացված սրտի նեղացած զարկերակի լայնացման համար: Հաճախ այս բուժգործողության ժամանակ զարկերակի լուսանցքում մետաղե ստենտ են տեղադրում, կրկնվող նեղացումը (ստենոզ) կանխարգելելու նպատակով: Նշանակում է` անգիոպլաստիկան հնարավորություն է տալիս վերականգնել սրտամկանի արյան մատակարարումը:
Երբ է անհրաժեշտ անգիոպլաստիկան
Երբ կրծքավանդակում ցավ կա, որի աղբյուրը սրտամկանն է, այն հենց կրծքահեղձուկն է: Կրծքահեղձուկը վկայում է, որ սրտամկանը (միոկարդ) բավարար չափով արյուն չի ստանում, հատկապես անբավարար է ստացած թթվածինը: Թթվածնի անբավարարությունը իշեմիա է առաջացնում: Արյան հոսքի նվազման հաճախակի պատճառներից է սրտի կորոնար զարկերակների աթերոսկլերոզը, որի պատճառով նեղանում են սրտամկանը սնուցող արյունատար անոթները:
Զարկերակների նեղացումը հետևանք է անոթների պատերին կալցիումի և խոլեստերինի կուտակների:
Նեղացած կորոնար զարկերակներով հիվանդը կարող է բողոքել կրծքահեղձուկից ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության կամ հոգեբանական սթրեսների հետևանքով, որոնց ժամանակ սրտամկանը ավելի շատ արյան կարիք է զգում:
Կրծքահեղձուկը կարող է լինել կայուն և անկայուն: Անկայուն կրծքահեղձուկին հատուկ է ցավի սովորական բնույթի փոփոխությունը, օրինակ, հաճախականության, ծանրության աստիճանի, նոպայի տևողության կամ այն իրավիճակի փոփոխությունը որի դեպքում հաճախ է առաջանում ցավը: Անկայուն կրծքահեղձուկը կարող է սրտամկանի ախտահարման պատճառ դառնալ (միոկարդի ինֆարկտ): Կորոնար սուր համախտանիշ տերմինը բնորոշ է անկայուն կրծքահեղձուկով կամ սրտամկանի ինֆարկտ տարած հիվանդների համար, իսկ այս վիճակները ստացիոնարում շտապ հետազոտություն են պահանջում: Ծանր դեպքերում, սրտային նոպան կարող է սրտային անբավարարության կամ հանկարծամահության պատճառ դառնալ:
Անգիոպլաստիկայի ցուցումները
Անգիոպլաստիկան ցուցված է կայուն կրծքահեղձուկով երկու խմբի հիվանդների, ի լրացում դեղորայքային բուժման.
- կայուն ախտանիշներով հիվանդներին, չնայած համապատասխան դեղորայքային թերապիային.
- զարկերակի որոշակի աստիճանի ստենոզով հիվանդներին, ինչպես նաև ինֆարկտի բարձր ռիսկի խմբում գտնվողներին:
Անգիոպլաստիկայի արդյունավետությունը կախված է կորոնար անոթների նեղացման աստիճանից: Այդ բուժգործողությունը սովորաբար ցուցված է, երբ առկա է չափավոր կամ ծանրաստիճան նեղացում, կամ էլ, երբ մեկ կամ երկու կորոնար զարկերակներն են նշանակալիորեն նեղացած:
Անգիոպլաստիկան կարող է այնքան էլ արդյունավետ չլինել շաքարային դիաբետով հիվանդների համար, նրանց առավել ցուցված է զարկերակակորոնար շունտավորումը, հատկապես, եթե ախտահարված է երկու կամ երեք զարկերակ:
Կորոնար զարկերակների արտահայտված աթերոսկլերոզով հիվանդների համար, ում մոտ առկա են նաև մեծ քանակությամբ նեղացած արյունատար անոթներ կամ գլխավոր ձախ կորոնար զարկերակի նեղացում, որի հետևանքով խախտված է սրտի ձախ փորոքի գործառույթը, ավելի նպատակահարմար է զարկերակակորոնար շունտավորումը, քան դեղորայքային բուժումը:
Անգիոպլաստիկայի առավելությունը
Անգիոպլաստիկան թեթևացնում է կրծքահեղձուկի նոպաները, հնարավորություն է տալիս դիմանալ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությանը: Սակայն կան բազմաթիվ անհատական գործոններ, որոնք ազդում են ինվազիվ բուժման դրական արդյունքի վրա: Այդ պատճառով անհրաժեշտ է բժշկի հետ խորհրդակցել բուժգործողության սպասվելիք իրական արդյունքների վերաբերյալ:
Բուժգործողության նկարագրությունը
Նախապատրաստություն
Անգիոպլաստիկան կատարելուց առաջ սովորաբար պահանջվում է արյան հետազոտություն և էլեկտրասրտագրություն կատարել: Այդ հետազոտությունները հնարավորություն են տալիս բուժգորոծողությունից առաջ համոզվել, որ այլ հնարավոր բժշկական խնդիրները հայտնաբերված են և գտնվում են հսկողության տակ:
Կորոնար անգիոգրաֆիա
Անգիոպլաստիկա կատարելուց առաջ անհրաժեշտ է ստույգ որոշել, թե սրտի որ զարկերակներն են նեղացած և ինչպիսին է ծանրության աստիճանը: Նման հետազոտությունն անցկացվում է ստացիոնարում և սովորաբար անմիջապես անգիոպլաստիկայից առաջ:
Բուժգործողությունից 6-8 ժամ առաջ ցանկալի է ոչ մի բան չուտել և չխմել: Շաքարային դիաբետով հիվանդները պետք է խորհրդակցեն բժշկի հետ, հետազոտություններից առաջ դեղ ընդունելու առումով: Հակակոագուլյացիոն պատրաստուկների չափաքանակը, ինչպիսին վարֆարինն է, կարող է նվազեցվել կամ ժամանակավորապես դադարեցվել բուժգործողությունից առաջ, կախված է տվյալ պատրաստուկով բուժման պատճառից:
Հիվանդին, վիրահատությունից առաջ տալիս են հանգստացնող, երբեմն էլ ցավազրկող դեղորայք: Նուրբ կաթետերը դրվում է ոտքի զարկերակի մեջ (ազդրային զարկերակ), կամ էլ ձեռքի զարկերակի մեջ (ճաճանչային զարկերակ): Կաթետերը շարժվում է արյունատար անոթներով դեպի սիրտը: Կորոնար զարկերակները տեսանելի են դարձվում կաթետերի օգնությամբ ներարկված կոնտրաստ նյութի և ֆլյուորոսկոպի օգնությամբ:
Այս հետազոտության հիման վրա երբեմն նաև միաժամանակյա անգիոպլաստիկա է կատարվում, եթե ստենոզի տեսակը բուժման ենթակա է և հիվանդի համաձայնությունն էլ նախօրոք առկա է:
- Որոշ դեպքերում միաժամանակյա անգիոպլաստիկա հնարավոր է անմիջապես կորոնար անգիոգրաֆիայից հետո:
- Այլ դեպքերում կատարվում է դեղորայքային բուժում կամ աորտակորոնար շունտավորում:
Անգիոպլաստիկան սովորաբար կատարվում է ստացիոնարում, հատուկ բաժանմունքում, որը կոչվում է անգիոգրաֆիկ լաբորատորիա: Բուժգործողությունը տևում է 1-2 ժամ:
Նեղացած զարկերակը բացելու համար երկար, նուրբ կաթետերը, որի ծայրին փոքրիկ բալոն կա, ներս է մտցվում ազդրային կամ ճաճանչային զարկերակից: Ինչպես վերևում նշվեց, կաթետերը շարժվում է արյունատար անոթներով դեպի սրտի ախտահարված զարկերակը և հասնում է նեղացած հատվածին: Կաթետերի գտնվելու տեղը, կոնտրաստ նյութի ներարկման շնորհիվ, հսկվում է ռենտգենյան սարքի էկրանի օգնությամբ (ֆլյուորոսկոպ):
Դրանից հետո փոքրիկ բալոնը փքվում է և լայնացնում նեղացած զարկերակը: Հաճախ այս փուլում ստենտի տեղադրում են կատարում ( մետաղալարից պատրաստված բացվող գլանագլխարկ), որը կանխարգելում է ապագայում կրկնվող նեղացումը: Որոշ ստենտներ հատուկ դեղորայքային ծածկույթ ունեն, կանխարգելելու համար հյուսվածքների անհարկի աճը միջամտության հատվածում: Այդ աճը կարող է «բուժել» ստենտավորված անոթը, սակայն, ժամանակի ընթացքում ապաքինման այդ գործընթացը կարող է նորից նեղացման, նույնիսկ, կորոնար անոթի լրիվ խցանման պատճառ դառնալ:
Անգիոպլաստիկայի բարդությունները
Անգիոպլաստիկայի ժամանակ բարդություններ հազվադեպ են լինում: Առավել հաճախ են լինում զարկերակի պունկցիայի հատվածում, որտեղից ներս է մտցվում կաթետերը, ցավն ու արյունահոսությունը:
Երբեմն անգիոպլաստիկան կատարվում է կորոնար զարկերակի ներսի շերտի բացվածքի օգնությամբ: Նման բացվածքը սովորաբար աննշան է լինում և ինքնուրույն ապաքինվում է: Եթե բացվածքը մեծ է և արյան հոսքի պաշարում կամ արնահոսություն է առաջացնում, ապա անհապաղ բուժման կարիք է զգացվում: Հաճախ դա լինում է կամ կրկնակի անգիոպլաստիկա և ստենտավորում, հազվադեպ` արտակարգ աորտակորոնար շունտավորում:
Սահմանափակ անգիոպլաստիկա
Չնայած բուժգործողությունը հնարավորություն է տալիս վերականգնել արյան հոսքը և թեթևացնել կրծքահեղձուկի ախտանշանները հիվանդների ավելի քան 90 տոկոսի մոտ, հիվանդության կրկնվելու ռիսկն առկա է առաջին 6 ամիսների ընթացքում, սովորաբար զարկերակի կրկնակի նեղացման պատճառով (ռեստենոզ): Նշանակալի ռեստենոզ կարող է լինել.
- հիվանդների 30%-ի մոտ, ում զարկերակը լայնացվել է բալոնային եղանակով, բայց առանց ստենտի տեղադրման.
- հիվանդների 15%-ի մոտ, մետաղե ստենտի տեղադրումից հետո.
- հիվանդների 10%-ի մոտ, դեղորայքային ծածկույթով ստենտ տեղադրելուց հետո:
Կորոնար զարկերակի որոշակի հատվածներ առավել հակված են ռեստենոզի, քան մյուսները: Բացի դրանից, որոշ վիճակներ բարձրացնում են ռեստենոզի ռիսկը.
- շաքարային դիաբետը,
- ծխելը,
- արյան բարձր ճնշումը,
- մանր զարկերակները,
- «վատ» խոլեստերինիկ բարձր մակարդակը,
- խոշոր զարկերակների խցանումը, որոնք տեղակայված են դեպի կողմ գնացող ճյուղի մոտ:
Կրկնվող ախտանշանները կարող են դրսևորվել սրտի այլ անոթների նոր նեղացման դեպքում: Որոշ մանր զարկերակներ, երկարատև ստենոզով զարկերակները կամ պինդ կուտակներ ունեցող զարկերակները չեն կարող բավականաչափ լայնացվել:
Հետվիրահատական բուժումը
Անգիոպլաստիկան ավարտելուց հետո կաթետերը հանվում է զարկերակի միջից և արնահոսությունը կանգնեցնելու համար տեղային ճնշում է գործադրվում:
Հիվանդը պետք է անկողնում լինի, բուժանձնակազմի ուշադիր հսկողության տակ և չշարժվի մի քանի ժամվա ընթացքում, արնահոսության ռիսկը բացառելու համար: Ըստ անհրաժեշտության, ցավազրկող դեղամիջոցներ են նշանակվում: Մեկ շաբաթից հիվանդը լիարժեք կյանքին է վերադառնում, բայց որոշ ժամանակ չի թույլատրվում ծանրություն բարձրացնել, ավտոմեքենա վարել:
Տրոմբների ձևավորումը կանխարգելող դեղամիջոցներ
Ստենտի տեղադրումից հետո առավել լուրջ բարդություն կարող է լինել ստենտի ներսում արյան թանձրուկի (տրոմբի) ձևավորումը` ստենտի տրոմբոզը: Պատճառը կարող է լինել մետաղի, որից պատրաստված է ստենտը, և արյան բաղադրամասերի փոխազդեցությունը:
Ստենտի տրոմբոզը կարող է զարկերակում արյան հոսքի կան առաջացնել և սրտամկանի ինֆարկտ հրահրել, նույնիսկ մահվան պատճառ դառնալ: Տրոմբոզը կարող է զարգանալ բուժգործողությունից հետո մինչև մեկ տարվա ընթացքում:
Տրոմբոզի ձևավորումը կանխարգելելու համար կիրառվում է ասպիրինով և կլոպիդոգրելով (Plavix®) բուժում: Այս պատրաստուկները նշանակվում են ստենտի տեղադրումից առաջ և հետո:
Որ դեպքերում է պետք օգնության դիմել
Անգիոպլաստիկայից հետո անհրաժեշտ է շտապ բուժօգնության դիմել, եթե.
- կրծքավանդակում ցավ կա և չի անցնում նիտրոգլիցերինի մեկ չափաքանակ ընդունելուց հետո.
- Պունկցիայի տեղում (որտեղ ներս է տարվել կաթետերը) բորբոքային ախտընթաց է սկսվել. այն այտուցվել է, կարմրել, ցավ կա, թարախարտադրություն կամ արյան հոսք.
- մարմնի ջերմաստիճանը բարձրացել է 38 աստիճանից ավելի:
Լրացուցիչ միջոցառումներ սրտի հիվանդությունների բուժման և կանխարգելման համար:
Բոլոր հիվանդները, ովքեր սրտանոթային հիվանդություններ ունեն պետք է պահպանեն հետևյալ հանձնարարականները հիվանդության ընթացքը հսկողության տակ պահելու համար.
- հիպերտոնիայի բուժում.
- արյան մեջ խոլեստերինի մակարդակի հսկողություն.
- ծխելուց հրաժարվել.
- ավելորդ քաշից ազատվել.
- խուսափել սթրեսային իրավիճակներից.
- կանոնավոր զբաղվել ֆիզիկական վարժություններով.
- կանխարգելման համար նիտրոգլիցերին ընդունել:
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Ամանորյա բացիկների պատմությունից Ամանորյա բացիկների պատմությունից](up/article/small/file_18893_3739592.jpg)
Հայտնի է, որ շնորհավորական ժամանակակից բացիկների համանմանը չինացիներն օգտագործել են ավելի քան հազար տարի առաջ: Սակայն սկզբում դրանց վրա ցույց էր տրված միայն այն մարդու անունը, ով այցելում էր տանտիրոջը, սակայն նրան տանը չէր գտնում...
![](images/calendar.png)
![Պահածոները կարող են վտանգավոր լինել Պահածոները կարող են վտանգավոր լինել](up/article/small/picture_18877.jpg)
Հասարակական առողջապահության Հարվարդի դպրոցի գիտնականները նախազգուշացնում են. քիմիական նյութերը, որոնք օգտագործվում են պահածոների տարաների պատրաստման դեպքում, կարող են ընկնել սննդի մեջ, իսկ այնտեղից` մարդու օրգանիզմ...
![](images/calendar.png)
![Բացվել է Ամասիայի առողջության կենտրոնը Բացվել է Ամասիայի առողջության կենտրոնը](up/article/small/file_18880_9972167.jpg)
Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը Շիրակի մարզ կատարած աշխատանքային այցի շրջանակներում մասնակցել է Ամասիայի առողջության կենտրոնի բացման արարողությանը...
![](images/calendar.png)
![Բրուցելոզ Բրուցելոզ](up/article/small/file_18881_4144314.jpg)
Բրուցելոզն ինֆեկցիոն հիվանդություն է, որը հրահրվում է Brucella տեսակի մանրէներով և մարդուն փոխանցվում է տնային կենդանիներից: Մարդու մոտ բրուցելոզն անվանում են նաև ալիքանման տենդ, մալթայան տենդ, միջերկրածովյան տենդ, Բանգի հիվանդություն և այլն...
![](images/calendar.png)
![Հեմոքրոմատոզ. ախտանիշները, հետևանքները, բուժումը Հեմոքրոմատոզ. ախտանիշները, հետևանքները, բուժումը](up/article/small/file_18892_3563177.jpg)
Արյունաստեղծման գործընթացում երկաթն ամենաակտիվ մասնակիցներից մեկն է համարվում: Մարդու օրգանիզմում երկաթի մասնակցությամբ տեղի է ունենում կենսաքիմիական գործընթացների մեծ մասը...
![](images/calendar.png)
2011-ին Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի ողջ անձնակազմն աշխատել է մեծ լարումով, քանզի չարորակ ուռուցքներով հիվանդացության ցուցանիշն աստիճանաբար աճում է և ոչ միայն Հայաստանում...
![](images/calendar.png)
ՀՀ առողջապահության նախարար Հարություն Քուշկյանն ընդունել է Համաշխարհային բանկի «Առողջապահական համակարգի արդիականացում» վարկային ծրագրերի իրականացմանն աջակցող առաքելության թիմին` առողջապահության ավագ տնտեսագետ Օուեն Սմիթին...
![](images/calendar.png)
Գաղտնիք չէ, որ արյան չարորակ հիվանդություններով տառապող հիվանդների բուժումը մեզանում իրականացվում է բացառապես պետպատվերի շրջանակներում` բուժման ժամանակակից սխեմաներով, ինչը թույլ է տալիս 50-60%-ի դեպքերում ստանալ լիարժեք կլինիկահեմատոլոգիական ռեմիսիա: Երեխաների առողջացման ցուցանիշը կազմում է 70%...
![](images/calendar.png)
![Ձուն սննդակարգում, ինչ է թաքնված կճեպի տակ Ձուն սննդակարգում, ինչ է թաքնված կճեպի տակ](up/article/small/file_18903_60939.jpg)
Թվում է, ձվից հասարակ էլ ինչ կարող է լինել: Բայց, իզուր չէ, որ հենց ձուն է խորհրդանշում կյանքի սկիզբը: Ձուն բարձր կենսաբանական և սննդարար արժեք պարունակող մթերք է...
![](images/calendar.png)
Հայաստանի Հանրապետությունում Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների արտակարգ և լիազոր դեսպան Ջոն Հեֆերնը քաղաքավարական այցով հանդիպել է ՀՀ առողջապահության նախարար Հարություն Քուշկյանին...
![](images/calendar.png)
![«Իմունոգենետիկայի Եվրոպական Ֆեդերացիայի» (EFI) տարածաշրջանային առաջին գիտաժողովը «Իմունոգենետիկայի Եվրոպական Ֆեդերացիայի» (EFI) տարածաշրջանային առաջին գիտաժողովը](up/article/small/file_18858_9850331.jpg)
«Ոսկրածուծի դոնորների հայկական ռեեստր» բարեգործական հիմնադրամի նախաձեռնությամբ տեղի է ունեցել «Իմունոգենետիկայի Եվրոպական Ֆեդերացիայի» (EFI) տարածաշրջանային առաջին գիտաժողովը...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն